دانشنامه هدایا و نذورات
آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام
دانشنامه هدایا و نذورات
“نذر” اعم از انجام يا ترك كاري است كه از نظر حكم شرعي انجام يا ترك دادن آن بر انسان لازم نيست، ولي شخص با اجراي صيغه نذر، آن را بر خودش واجب كند، بنابراين انجام يا ترك آن كار بر او واجب شرعي مي شود و در صورت تخلف مي بايست تبعات آن را مانند كفاره نذر بپردازد.
“هدیه” در همه فرهنگ ها و آیین ها وجود دارد و اشکال گوناگونی از آن را می توان در جوامع بشری یافت.
از اهدای یک شاخه گل و یک سبد میوه در تایلند گرفته تا هدیه خانه و بوستان در ایران، همه نمونه هایی از این فرهنگ انسانی است. از جمله امور پسندیده در همه جوامع بشری، هدیه دادن است. اسلام نیز هدیه را راهی برای نزدیکی قلوب می داند و بر آن تاکید دارد.
ريشه اطعام به ديگران در حقيقت دوستي و محبت به خدايي است كه اين همه نعمت در اختيار بشر قرارداده و او را بينياز ساخته است. در روایات، پاداش دنیوی اطعام، زیاد شدن روزی، دفع و رفع بلاها و بیماریها، ایجاد محبّت و… دانسته شده است. اطعام نیز نظیر هر مستحب دیگری در اسلام دو فایده دنیوی و اخروی دارد.
خداوند در سوره کوثر سخن از عطای خیر کثیر به پیامبرش را مطرح و از او می خواهد در مقابل این نعمت قدردانی کرده و راه آن را نماز و قربانی کردن بیان داشته است و فرموده: «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ (کوثر/۲) پس براى پروردگارت نماز گزار و قربانى كن.» امروزه نیز هرگاه به مؤمنین نعمت هایی خاص و بزرگ می رسد آنها این دستور الهی را به جا می آورد و برای خداوند قربانی کرده و در حقیقت از او تشکر می کنند؛ مثلاً هنگام تولد فرزند، خرید خانه یا ماشین، ساخت منزل، هنگام ظهور نوبر میوهها، برداشت محصول، پیروزی و موفقیت در کارها و….
یکی از مستحبات مؤکد هنگام تولد نوزاد عقیقه کردن قربانی در روز هفتم تولد نوزاد است. عقیقه چنان دارای اهمیّت است که برخی آنرا واجب دانستهاند. ولی نظریه معروف در بین فقها، استحباب است. عقیقه بیمه سلامتی کودک است و او را از خطرها و حوادث و فریبهای شیطان حفظ میکند.