اطعام به نيازمندان موجب افزايش همبستگي ميان افراد جامعه مي‌شود و همدلي و محبت را در ميان آنان گسترش داده و زمينه‌هاي همكاري را فراهم مي‌آورد. اطعام، همچنين از مهم‌ترين روش‌هاي رهايي جامعه از گرسنگي و فقر است؛ زيرا در آيات قرآن سخن از مساكين است كه مي‌بايست به آنان توجه شود و غذا و خوراك در اختيار ايشان قرار گيرد.
اطعام نیز نظیر هر مستحب دیگری در اسلام دو فایده دنیوی و اخروی دارد. از نظر دنیوی، اطعام موجب صیقل دادن صفات والای انسانی همچون کَرَم، محبت و اخلاص است؛ همچنان که راهی است برای به دست آوردن دوستان و برادران بیشتر و عاملی است در استحکام پیوندهای اجتماعی و از نظر اخروی نیز ثواب بسیاری نزد خدا دارد و همین بس که یکی از انواع کفاره است که انسان به وسیله آن گناهانش را می شوید و خود را با آن پاک می کند.
قرآن توضيح مي‌دهد كه افراد يا جوامعي ترك اطعام مي‌كنند كه از دوزخيان هستند (حاقه آيه۵۲و ۴۳) يا شيفته مال دنيا شده‌اند (فجر آيه۸۱ تا ۲۰) و در حقيقت كافر به خدا (يس آيه ۷۴ و حاقه آيه۳۳و ۴۳) و آخرت (يس آيه ۷۴و ۸۴ و ماعون آيه۱و ۳) و مجرم واقعي (مدثر آيه ۴ و ۴۴) هستند.
خداوند براي تشويق و ترغيب اطعام به نيازمندان به آثار آخروي آن نيز اشاره مي‌كند. از جمله آثار اخروي اطعام آن است كه شخص به عنوان ابرار وارد بهشت مي‌شود. (سوره انسان).
خداوند در سوره بلد، ابرار را ـ‌که براساس روایات، امیرمؤمنان، فاطمه زهرا و حسنین علیهم السلام هستند، به سبب اطعام خالصانه و ایثارگرانه ستوده است و ایشان را از شرّ روزی که از آن می‌هراسند (قیامت) محافظت کرده است.
در روایات، پاداش دنیوی اطعام، زیاد شدن روزی، دفع و رفع بلاها و بیماریها، ایجاد محبّت و… دانسته شده است. در آیات ۱۶ تا ۱۸ سوره فجر سختی معیشت را پیامد ترک اطعام یتیمان و مساکین برشمرده است.
